หลังโควิด หลายๆ คนคงมองหาที่ๆ อากาศถ่ายเทและบริสุทธิ์ นี้เลยแหล่งท่องเที่ยวอันซีนทางธรรมชาติแห่งใหม่ ล่องแพน้ำพาน เพื่อชื่นชมธรรมชาติวิถีชาวบ้านอันเรียบง่าย แห่งอำเภอสร้างคอม จ.อุดรธานี รับรองตอบโจทย์
“น้ำพาน” เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่สามารถกักเก็บน้ำตลอดทั้งปี ที่วางแผนขุดมาตั้งแต่ปี 2519 มีลักษณะเป็นแก้มลิงที่เชื่อมโยงกับลำห้วยหลวง และแม่น้ำโขง มีพื้นที่ราว 12,000 ไร่ กินพื้นที่ 3 ตำบล ได้แก่ สร้างคอม เชียงดา และนาสะอาด เรียกว่ามีพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาลสุดลูกหูลูกตา
ล่องแพน้ำพานของจังหวัดอุดรธานี ได้ต้นแบบมาจากล่องแพเมืองกาญจนบุรี และห้วยกระทิง จ.เลย พัฒนาให้เหมาะกับลมฟ้าอากาศ จึงทำแพให้มีขนาดเล็กลง ระยะเริ่มแรกให้ชาวบ้านในชุมชนมาร่วมตัวกันทำผลิตแพด้วยเงินส่วนตัว ไม่มีงบประมาณจากองค์การบริการส่วนท้องถิ่นมาสนับสนุน เป็นฝีมือความคิดสร้างสรรค์การลงมือลงแรงของชาวบ้านนั่นคือจุดเริ่มต้น วมกลุ่มกันได้ 6 กลุ่ม ทำ 6 แพลักษณะแบบนี้ตั้งแต่ปี 2557 ใช้งบประมาณสร้างแพลำละ 12,000 บาท ใช้งบประมาณของตัวเอง
สถานที่แห่งนี้เริ่มบูมเพราะ โครงการไบร์ค ฟอร์ มัน จุดที่ทำให้แพน้ำพานได้รับความนิยมคือเป็นจุดพักของกิจกรรมปั้น ไบร์ค ฟอร์ มัม นักท่องเที่ยวและนักปั่นได้เห็นสิ่งที่ชาวบ้านทำ และอุดหนุนล่องแพน้ำพานลำละ 1 พันบาทต่อวัน จากนั้นอบต.นาสะอาดเปิดให้ชาวบ้านมาร่วมกลุ่มเพิ่มได้ 25 กลุ่ม เริ่มต้นพัฒนาเรื่อย ๆ จาก 6 ลำ เพิ่มเป็น 150 ลำ พอคนเข้ามาท่องเที่ยวเรื่อยๆ โพสต์รูปลงโซเชียลถือเป็นการประชาสัมพันธ์ที่ดีทำให้คนรู้จักสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดอุดรธานี กลายเป็นสถานที่อันซีนแห่งใหม่ คนเริ่มมาเยอะขึ้นและเพิ่มจำนวนแพเป็น 250 ลำ เป็นการรวมตัวของกลุ่มแพแต่งตัวประธาน กรรมการมีการบริหารจัดการเพราะกลุ่มมีแนวความคิดว่า เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ให้ชาวบ้านที่เดิมมีอาชีพเป็นชาวไร ชาวนา หาปลาในอ่างเก็บน้ำพาน มีการนำความเจริญเข้ามาสู่ชุมชน อ.สร้างคอม อ.เพ็ญอันเป็นทางผ่านที่เป็นชุมชนใกล้เคียงได้มีอาชีพค้าขายเพิ่มเติมรายได้
นางสาวศิราณี สุทธิประภา ปลัด อบต. นาสะอาด เป็นตัวแทนชุมชนเผยว่า
“ อบต.ให้ชาวบ้านบริหารกลุ่มของตัวเอง เพราะคิดว่าหากให้กลุ่มข้าราชการบริหารหลายๆ อย่างอาจจะไม่ยั่งยืน เพราะชาวบ้านจะไม่รู้สึกเป็นเจ้าของในสิ่งที่เขาลงทุน เขาจะเก็บเงินค่าบริหารอย่างไรให้คิดและบริหารด้วยตัวเอง เช่น แพเล็กเสียสองร้อย แพใหญ่สองร้อยห้าสิบต่อวัน เอาเงินมาบริหารจัดการกลุ่มตกเดือนละ 70,000 บาทนำเงินตรงนี้มาบริหารกลุ่ม เพื่อนำไปจ่ายค่าคนทำความสะอาด ค่าจ้างคณะกรรมการที่มานั่งบริหารแต่ละวัน ค่าเก็บขยะหรือแม้แต่การปรับปรุงภูมิทัศน์ เพื่อทำให้สถานที่แห่งนี้เกิดความยั่งยืน ชาวบ้านจะใช้งบประมาณของตัวเอง อบต.มีส่วนให้คำปรึกษา สนับสนุน ติดต่อกับหน่วยงานอื่นทั้งภาครัฐและเอกชน ทำงานควบคู่กันไป
เสน่ห์ของล่องแพน้ำพาน
รอบ ๆ แหล่งน้ำ อบต.ได้ทำเอ็มโอยูกับประมง มีการจำกัดการวางเครื่องมือดักปลา ก็มีการตกลงไม่ให้วางเครื่องมือหาปลาบริเวณอ่างประมาณพื้นที่ 120 ไร่ เป็นเขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำไม่มีการจับปลา มีการปิดช่วงหนึ่งให้ปลางวางไข่และสาหร่ายใต้แม่น้ำได้เจริญเติบโต
เสน่ห์ของล่องแพน้ำพาน นอกจากการอนุรักษ์วิถีชีวิตแบบเดิม ๆ ของชาวบ้าน เช่น นับถือศาลปู่ปอโอ(ลักษณะเป็นเนินเกาะขึ้นอยู่กลางอ่างเก็บน้ำ) ที่จะมีการสักการะในวันที่ 15 ค่ำวันพระใหญ่ จะปิดให้บริการเพื่อสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ขอเรื่องการทำงาน ลูกหลานให้ประสบความสำเร็จบูชาด้วยหมูทั้งตัว นอกจากนี้ผู้มาเยือนสามารถทำกิจกรรม เล่นน้ำ กินข้าว ทำอาหาร ฟังเพลงกลางแม่น้ำ กลายเป็นท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ทำกิจกรรมสำหรับครอบครัว เป็นสิ่งดึงดูดให้ครอบครัวมาพักผ่อนร่วมกัน แพแห่งนี้จะปิดให้บริการทุกเดือนมิถุนายนึงกลางสิงหาคม เพราะมีมรสุมเข้า
อัตราการให้บริการ ดึงแพออกมาค่าลาก 300 บาท ชั่วโมงต่อไป 1 ร้อยบาท ราคาเหมาทั้งหมด 1 พันบาท ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวมาจากสกลนคร และพื้นที่ใกล้ ๆ และจังหวัดช่างเคียง ประเทศเพื่อนบ้านลาวก็มา เปิดให้บริการตั้งแต่ 9 โมง
ล่องแพน้ำพานถือเป็นการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อีกทั้งยังมีอิสระนักท่องเที่ยวสามารถนำอาหารและเครื่องดื่มมารับประทานบนแพได้เอง อีกทั้งยังมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของชาวบ้านคือ ศาลปู่ปอโอ ยิ่งช่วงเทศกาลจะได้รับความนิยมมาก
แต่ละแพจุคนได้ 15 ถึง 20 คน พอช่วงโควิดต้องปรับตัวเหลือแพละ 8 คน เพื่อลดความแออัด มีอ่างล้างมือทั้งก่อนขึ้น และเช็คอินเข้ามาตั้งรอคิว
สำหรับผู้สนใจ ล่องแพน้ำพาน ต้องการข้อมูลเพิ่มหรือจะมาเป็นหมู่คณะ อุดหนุนชุมชม สามารถติดต่อไปที่ นายสันต์ ซาสุด นายกอบต.นาสะอาด 080 757 0093
