อาการปวดหลัง ร้าวสะโพก หรือชาขา เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในทุกช่วงวัย โดยเฉพาะในยุคที่ผู้คนใช้เวลานั่งทำงานนานขึ้น หรือเคลื่อนไหวน้อยลง ซึ่งหลายคนอาจมองว่าเป็นอาการเล็กน้อย แต่แท้จริงแล้วอาจเป็น “สัญญาณเตือนของโรคกระดูกสันหลัง” ที่ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้อง นพ.วรพจน์ วิจารณ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออร์โธปิดิกส์ จาก Endospine Center -ศูนย์กระดูกสันหลังและข้อ รพ วัฒนา อุดรธานี อธิบายว่า สาเหตุของอาการปวดหลังส่วนใหญ่เกิดจาก “พฤติกรรมการใช้ร่างกายผิดวิธี”ที่สะสมจนเกิดการเสื่อมของหมอนรองกระดูกสันหลัง “การก้มยกของผิดท่า การยกของหนักเกินกำลัง หรือการนั่งกับพื้นนาน ๆล้วนทำให้กระดูกสันหลังรับแรงกดมากกว่าปกติ จนหมอนรองกระดูกมีโอกาสแตกและเสื่อมได้ง่ายขึ้นครับ”
นพ.วรพจน์ วิจารณ์ ยังเผย กลุ่มเสี่ยงที่ควรระวัง โดยคุณหมอวรพจน์แบ่งผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ตามช่วงอายุ กลุ่มวัยทำงาน (อายุ 30–50 ปี) มักพบปัญหา หมอนรองกระดูกแตกทับเส้นประสาท อาการคือ ปวดหลังร่วมกับปวดสะโพกร้าวลงขา กลุ่มผู้สูงอายุ (อายุ 50–70 ปี) มักมีภาวะ กระดูกสันหลังตีบแคบทับเส้นประสาท จะมีอาการปวดสะโพก ชาช่วงขา และเดินได้ระยะทางสั้นลง ด้าน แนวทางการรักษา: เริ่มจากยาถึงเทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้องโดยทั่วไป แพทย์จะเริ่มรักษาด้วยการให้ยาเพื่อลดอาการอักเสบและบรรเทาอาการปวดหากผู้ป่วยตอบสนองดี ก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัด แต่หากอาการเรื้อรัง ไม่ตอบสนองต่อยา หรือร่างกายหมดความสามารถในการซ่อมแซมตัวเองแล้ว การผ่าตัดอาจเป็นทางเลือกที่เหมาะสม แต่ปัจจุบันเรามีเทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้องที่ทันสมัยมากใช้แผลขนาดเล็กเพียงเท่าด้ามปากกา เจาะเฉพาะจุดที่เกิดปัญหาบาดเจ็บน้อย ฟื้นตัวไว และสามารถกลับบ้านได้ภายใน 1–2 วัน”
วิทยการการรักษาที่ว่านี้คือ เอนโดสปาย (EndoSpine): ผ่าตัดเฉพาะจุด เห็นชัด ปลอดภัยกว่าเดิม เทคโนโลยี EndoSpine คือการผ่าตัดผ่านกล้องชนิดพิเศษที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับกระดูกสันหลัง ช่วยให้แพทย์สามารถมองเห็นจุดที่กดทับเส้นประสาทได้อย่างชัดเจน และผ่าตัดเฉพาะส่วนที่จำเป็นโดยไม่กระทบต่อโครงสร้างรอบข้าง ข้อดีคือเราแก้ไขเฉพาะจุด ไม่ต้องรื้อโครงสร้างทั้งหมด แผลเล็ก เสียเลือดน้อย ความเสี่ยงต่ำ และฟื้นตัวได้เร็ว”
ปัจจุบัน Endospine Center ศูนย์กระดูกสันหลังและข้อ รพ วัฒนา อุดรธานี ถือเป็นโรงพยาบาลเอกชนแห่งเดียวในภาคอีสาน ที่มีเทคโนโลยีกล้อง EndoSpine รุ่นใหม่ล่าสุด ซึ่งให้ภาพขยายคมชัดระดับมิลลิเมตรช่วยลดโอกาสการบาดเจ็บต่อเส้นประสาทได้อย่างมากนอกจากนี้ การผ่าตัดด้วยเทคนิคนี้ยังสามารถทำได้โดย ฉีดยาชาเฉพาะจุดผู้ป่วยบางรายสามารถ “มาเช้าเย็นกลับ” ได้โดยไม่ต้องดมยาสลบ
อย่างไรก็แล้วแต่ แม้เทคโนโลยีการรักษาจะก้าวหน้า แต่การป้องกันยังเป็นสิ่งสำคัญที่สุด คุณหมอวรพจน์แนะนำว่า การดูแลกระดูกสันหลังเริ่มต้นได้จากพฤติกรรมง่าย ๆ ในชีวิตประจำวันก้มยกของให้ถูกวิธี ด้วยการใช้แรงจากขาและสะโพกแทนการงอหลัง อย่ายกของเกินกำลัง ผู้ชายไม่ควรเกิน 30 กิโลกรัม ผู้หญิงไม่เกิน 20 กิโลกรัม หลีกเลี่ยงการนั่งกับพื้นหรือนั่งเตี้ย ๆ เพราะทำให้หลังรับแรงกดมาก นั่งหลังตรงเมื่อทำงานหรือขับรถ ปรับพนักพิงให้อยู่ในแนวธรรมชาติของหลังพักเบรกทุก 1 ชั่วโมง หากต้องนั่งนานออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อเสริมกล้ามเนื้อหลังและแกนกลางลำตัวให้แข็งแรง สุดท้ายคือ ต้องออกกำลังกายครับ เพราะการออกกำลังกายช่วยได้ทุกอย่าง”
ท้ายสุด ฝากไว้ อาการปวดหลัง ร้าวสะโพก หรือชาขา อาจเป็นมากกว่าแค่ “เมื่อย” หากอาการไม่ดีขึ้น
ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์เฉพาะทางเพื่อวินิจฉัยให้ถูกต้อง เทคโนโลยี EndoSpine เป็นอีกทางเลือกใหม่ที่ช่วยให้ผู้ป่วย “เจ็บน้อย ฟื้นไว และกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง
