“ติดเชื้อในกระแสเลือด”ภาวะอันตรายที่ต้องรู้เร็ว หมอชี้ป้องกันได้หากดูแลสุขภาพอย่างถูกวิธี

นายแพทย์สุกิจ ปิยะศิริศิลป์ อายุรแพทย์โรคติดเชื้อ โรงพยาบาลนอร์ทอีสเทิร์นวัฒนา จังหวัดอุดรธานี เปิดเผยถึงภาวะ “การติดเชื้อในกระแสเลือด” หรือ Sepsis ว่า เป็นภาวะที่พบได้บ่อยและถือเป็นหนึ่งในโรคร้ายแรงที่ต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที “ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ถือเป็นโรคที่น่ากลัวครับ แต่ไม่ได้หมายความว่าผู้ป่วยทุกคนจะเสียชีวิต” นพ.สุกิจกล่าว โดยจากข้อมูลทางการแพทย์พบว่า อัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ประมาณ 20–30% เท่านั้น หากผู้ป่วยได้รับการดูแลรักษาเร็ว โอกาสฟื้นตัวและปลอดภัยจะสูงขึ้นอย่างมาก

สาเหตุและการเกิดโรค นพ.สุกิจ อธิบายว่า ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดเกิดจาก “เชื้อโรค” และ “สภาพร่างกายของผู้ป่วย” ร่วมกัน โดยส่วนใหญ่เกิดจาก เชื้อแบคทีเรีย ที่แพร่จากอวัยวะอื่นเข้าสู่กระแสเลือด เช่น การติดเชื้อในปอด (ปอดอักเสบ) การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร การติดเชื้อที่ผิวหนัง การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ เมื่อเชื้อเข้าสู่กระแสเลือด ร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาตอบสนองอย่างรุนแรง ส่งผลให้เกิดภาวะที่เรียกว่า “มัลติออร์แกนเฟลเลีย” (Multi-organ Failure) หรือการล้มเหลวของอวัยวะหลายระบบ เช่น ไต ตับ หรือปอด ซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยต้องได้รับการล้างไต หรือใส่ท่อช่วยหายใจ “ทุกอย่างเกิดขึ้นได้รวดเร็วมากครับ บางรายใช้เวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมงจากแผลติดเชื้อผิวหนัง ก็อาจลุกลามจนกลายเป็นภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดได้” หมอสุกิจ กล่าว

สังเกตอาการเบื้องต้น อาการเริ่มต้นที่ควรระวัง ได้แก่ มีไข้ หนาวสั่น, เหนื่อยง่าย หรือหายใจเร็ว, ซึมลง หรือมีอาการผิดปกติจากเดิม, มีอาการเฉพาะตามอวัยวะที่ติดเชื้อ เช่น ไอมาก เสมหะเยอะ หรือปัสสาวะแสบขัด หากมีอาการดังกล่าวร่วมกับความรู้สึกอ่อนเพลียมาก หายใจไม่ทัน หรือไม่รู้สึกตัว ควรรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด เพราะภาวะนี้สามารถทรุดลงภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง “ในหลายกรณี ผู้ป่วยอาจไม่สามารถมาโรงพยาบาลเองได้ ญาติที่อยู่ใกล้ควรสังเกตอาการและรีบพามาพบแพทย์ทันทีครับ เพราะภาวะนี้มาไวมาก”

แนวทางป้องกัน แม้ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดจะเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่สามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการดูแลสุขภาพพื้นฐานให้แข็งแรง เช่น ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, รับประทานอาหารที่สะอาดและถูกสุขลักษณะ, ล้างมือบ่อย ๆ และดูแลแผลให้สะอาด, เข้ารับการฉีดวัคซีนตามคำแนะนำของแพทย์ “วัคซีนบางชนิดสามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคที่อาจนำไปสู่ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดได้ เช่น วัคซีนป้องกันเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสบางชนิด” นพ.สุกิจกล่าวปิดท้าย

“การดูแลสุขภาพและเข้ารับการตรวจเมื่อมีอาการผิดปกติ อย่างทันท่วงที คือวิธีป้องกันภาวะนี้ที่ดีที่สุด”